W okresie obowiązywania stanu epidemii wprowadzonego w związku z COVID-19 wielu pracodawców zmuszonych jest redukować stan zatrudnienia. Pracownikom zwalnianym z przyczyn ich niedotyczących przysługuje w takiej sytuacji odprawa, o ile pracodawca podlega tzw. ustawie o zwolnieniach grupowych. Maksymalna wysokość odprawy ustalona w tej ustawie nie może przekroczyć piętnastokrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę. W okresie epidemii górny pułap odprawy został jednak obniżony na mocy ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Ustawa ta, zwana specustawą w sprawie COVID-19, w art. 15gd stanowi, że w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii, wprowadzonych w związku z COVID–19, maksymalna wysokość odpraw, odszkodowań lub innych świadczeń pieniężnych wypłacanych pracownikowi w związku z rozwiązaniem umowy o pracę, nie może przekroczyć10 – krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Warunkiem obniżenia wysokości odprawy jest wystąpienie u pracodawcy spadku obrotów wskazanego w art. 15g ust. 9 lub istotnego wzrostu obciążenia funduszu wynagrodzeń określonego w art. 15gb ust. 2 specustawy w sprawie COVID-19. Ponadto obowiązek wypłacenia odprawy, odszkodowania lub innych świadczeń pieniężnych wypłacanych pracownikowi w związku z rozwiązaniem umowy o pracę musi wynikać z przepisów.
Należy zaznaczyć, że odprawy przysługujące na podstawie regulacji zakładowych lub umowy o pracę nie są objęte zakresem art. 15gd specustawy w sprawie COVID-19. Jak już wspomniano, przepis ten dotyczy odpraw, odszkodowań lub innych świadczeń pieniężnych wypłacanych pracownikowi w związku z rozwiązaniem umowy o pracę, jeżeli przepisy przewidują obowiązek wypłacenia świadczenia. Wskazana regulacja nie precyzuje, co należy rozumieć pod pojęciem przepisów przewidujących obowiązek wypłacenia wskazanych odpraw, odszkodowań czy innych świadczeń. Problem ten był jednak przedmiotem opinii Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Resort pracy w piśmie z dnia 15 lipca 2020 r., stanowiącym odpowiedź na zapytanie naszego Wydawnictwa uznał, że w art. 15gd specustawy w sprawie COVID-19 mowa jest o przepisach rangi ustawowej. Wyklucza to zdaniem resortu możliwość obniżenia wysokości odprawy przysługującej na mocy przepisów zakładowych lub umowy o pracę.
Przepis art. 15gd specustawy w sprawie COVID-19 znajduje zastosowanie zazwyczaj w przypadkach wypłaty odprawy ekonomicznej, przysługującej na podstawie tzw. ustawy o zwolnieniach grupowych. Wysokość tej odprawy zależy od stażu zakładowego i maksymalnie może być równa 3 – miesięcznemu wynagrodzeniu pracownika. W niektórych przypadkach – przy odpowiednio wysokim poziomie wynagrodzenia pracownika – może więc wystąpić konieczność ograniczenia odprawy do kwoty odpowiadającej 10- krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę. Powstało jednak pytanie, czy wymóg obniżenia wysokości odprawy na warunkach określonych w art. 15gd specustawy w sprawie COVID-19 odnosi się również do innego rodzaju odpraw, m.in. do odprawy emerytalno – rentowej. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, do którego nasze Wydawnictwo zwróciło się z zapytaniem w tej sprawie, odpowiedziało na nie twierdząco. W piśmie z dnia 21 sierpnia 2020 r., resort pracy wskazał, że artykuł 15gd specustawy ustanawia ograniczenie wysokości odprawy, odszkodowania lub innego świadczenia pieniężnego wypłacanego przez pracodawcę pracownikowi w związku z rozwiązaniem umowy o pracę, nie czyniąc w tym zakresie wyłączeń. W związku z powyższym przepis ten odnosi się także do odprawy rentowej lub emerytalnej.
