Pracownicy urzędów skarbowych oraz pracownicy i funkcjonariusze urzędów celno-skarbowych mogą od 1 stycznia 2022 r. dokonywać nabycia sprawdzającego na podstawie art. 94k i następnych ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej.
Nabycie sprawdzające polega na zakupie towarów lub usług w celu weryfikacji wywiązywania się przez sprawdzanego z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego w zakresie ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej oraz wydawania kupującym paragonów fiskalnych. Sprawdzanym może być podatnik dokonujący sprzedaży towarów lub usług, u którego jest dokonywane nabycie sprawdzające, albo osoba sprzedająca towar lub usługę w imieniu i na rzecz podatnika.
W komunikacie opublikowanym w dniu 17 lutego 2022 r. Ministerstwo Finansów poinformowało, że przy nabyciu sprawdzającym pracownik Krajowej Administracji Skarbowej wcieli się w rolę klienta i sprawdzi, czy sprzedawca rejestruje sprzedaż na kasie i wydaje paragon.
W przypadku nieprawidłowości urzędnik sporządzi protokół, w oparciu o który naczelnik odpowiedniego urzędu uruchomi u sprzedawcy kontrolę lub postępowanie podatkowe. Wskazano, że tylko w przypadku naruszenia innych przepisów, np. sprzedaży wyrobów akcyzowych bez znaków akcyzy, będzie miał prawo zatrzymać wydany towar jako dowód w sprawie. Zasadą nabycia sprawdzającego jest zwrot nabytego w trakcie tych czynności towaru. Przy czym, jak podkreślono zatrzymanie towaru to skrajny wyjątek związany z naruszeniem innych przepisów, np. braku znaków skarbowych, towarów podrobionych czy też papierosów z przemytu.
W komunikacie podkreślono, iż funkcjonariusz KAS będzie mógł zająć ruchomości osoby kontrolowanej, np. samochód lub towar będące jego własnością. Maksymalny okres zajęcia będzie wynosił 96 godzin. Po tym czasie, jeśli zajęcie tymczasowe nie przekształci się w egzekucyjne zajęcie ruchomości, podjęte czynności staną się bezprzedmiotowe.
Stosowanie tego narzędzia – jak wskazano - jest możliwe, dopiero gdy zaległości dłużnika przekraczają próg 10 tys. zł. Nie będzie i nie jest więc stosowane w błahych sprawach. Tymczasowemu zajęciu nie będą podlegać ruchomości o wartości znacznie przewyższającej kwotę potrzebną do zaspokojenia dochodzonych zaległości. Zajmowane nie będą również zwierzęta oraz towary łatwo psujące się, np. owoce.
Ponadto ruchomość nie zostanie tymczasowo zajęta, gdy dłużnik okaże dowody na zapłatę zaległości albo potwierdzenie, że dochodzony obowiązek nie jest wymagalny, został umorzony, wygasł z innego powodu lub po prostu nie istnieje. Proponowane rozwiązania – jak wskazano w komunikacie Ministerstwa Finansów - mają zapewnić ochronę interesów dłużnika. Musi on mieć gwarancję, że tymczasowe zajęcie ruchomości będzie celowe, proporcjonalne i adekwatne.