W praktyce gospodarczej częste są sytuacje wymagające korekty sprzedaży, np. w związku z popełnionym błędem wpływającym na kwotę podstawy opodatkowania i podatku należnego, lub wymianą czy zwrotem towaru. W takim przypadku należy zaprowadzić ewidencję korekt, zgodnie z zasadami określonymi w § 3 ust. 3-5 rozporządzenia w sprawie kas. Na podstawie danych w nich zawartych podatnik będzie mógł sporządzić prawidłową deklarację podatkową. W sytuacji natomiast udokumentowania sprzedaży również fakturą - należy wystawić fakturę korygującą.
Z przepisów rozporządzenia w sprawie kas wynika bowiem, iż zwroty towarów i uznane reklamacje towarów i usług, które skutkują zwrotem całości lub części należności z tytułu sprzedaży, podatnik ujmuje w odrębnej ewidencji, a następnie - w celu określenia wysokości podatku należnego z tytułu zaewidencjonowanej przy pomocy kasy sprzedaży - koryguje o te wartości dane pochodzące z raportu fiskalnego.
W przypadku natomiast wystąpienia oczywistej pomyłki w ewidencjonowaniu sprzedaży przy użyciu kasy, podatnik zobowiązany jest do niezwłocznego dokonania korekty pomyłki poprzez jej ujęcie w odrębnie prowadzonej ewidencji, a także do zaewidencjonowania sprzedaży w prawidłowej wysokości.
Na łamach Poradnika VAT wielokrotnie podkreślaliśmy, że organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych uznają, że w przypadku zaewidencjonowania w kasie fiskalnej sprzedaży towaru z zawyżoną stawką VAT, która jest udokumentowana paragonem, korekta VAT w ogóle nie może być dokonana. Swoje stanowisko argumentują tym, iż w takim przypadku ciężar podatku VAT z tytułu sprzedaży został przeniesiony na ostatecznych konsumentów tj. osoby fizyczne. Zwrot zapłaconego podatku VAT na rzecz podatnika, który nie poniósł ekonomicznego ciężaru tego podatku, oznaczałby nieuzasadnione przysporzenie podatnika ze strony Skarbu Państwa. Stwierdzają one, że podatnicy nie mogą skorygować zawyżonej stawki VAT, jeśli nie zamierzają zwracać nienależnie pobranego podatku nabywcom.
Natomiast stanowisko sądów administracyjnych w sprawie obniżenia stawki VAT do sprzedaży uprzednio zarejestrowanej w kasie fiskalnej nie jest jednolite.
Przykładowo Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 17 czerwca 2019 r. uznał, że podatnik nie może dokonać korekty sprzedaży z zawyżoną stawką VAT, która została zarejestrowana w kasie fiskalnej, w przypadku, gdy nie zamierza on zwracać nienależnie pobranego podatku nabywcy.
Odmienne, korzystne dla podatników stanowisko zaprezentował natomiast Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 27 września 2018 r., w którym orzekł, iż w przypadku zaewidencjonowania w kasie fiskalnej sprzedaży z zawyżoną stawką VAT, podatnikowi przysługuje prawo do korekty obrotu i podatku należnego w deklaracji VAT w okresie, w którym nieprawidłowość ta zostanie udokumentowana i ujęta w ewidencji korekt.
Warto dodać, iż rzecznik generalny TSUE w dniu 8 września 2022 r., w sprawie C-378/21 wydał opinię w kwestii możliwości odzyskania zawyżonego VAT wykazanego na paragonie.
Zdaniem rzecznika podatnik powinien mieć możliwość skorygowania VAT, jeżeli wystawi paragon na rzecz konsumenta z zawyżonym podatkiem VAT. W jego opinii, nie można twierdzić, że przez zwrot nadpłaconego podatku podatnik bezpodstawnie się wzbogaca, jeżeli konsument był umówiony na stałą cenę.
