Przez wiele lat sam fakt posiadania przez przedsiębiorcę nieruchomości powodował konieczność opodatkowania jej najwyższą stawką podatkową. Bez znaczenia dla organów podatkowych była kwestia wykorzystywania lub też nie danej nieruchomości w działalności firmy. Wydaje się, iż sytuacja ta ulegnie zmianie po niedawnym wyroku Trybunału Konstytucyjnego, a przedsiębiorcy będą mogli znacząco obniżyć koszty podatku od nieruchomości, a nawet dochodzić nadpłaty w tym podatku za ubiegłe lata.
Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 24 lutego 2021 r., uznał, za niezgodne z Konstytucją RP przepisy ustawy o podatkach i opłatach lokalnych uzależniające opodatkowanie podatkiem od nieruchomości w wyższej stawce, która jest przypisana nieruchomościom związanym z prowadzeniem działalności gospodarczej, wyłącznie od posiadania gruntu, budynku lub budowli przez przedsiębiorcę lub inny podmiot prowadzący działalność gospodarczą. Literalne brzmienie tych przepisów nie uwzględnia tego czy dana nieruchomość jest faktycznie lub może być potencjalnie wykorzystywana na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej czy też nie. Ustawodawca nie odróżnia zatem dla celów zapłaty podatku od nieruchomości sytuacji podatników posiadających nieruchomości i wykorzystujących je do prowadzenia działalności gospodarczej oraz podatników posiadających nieruchomości, którzy nie wykorzystują ich do prowadzenia takiej działalności. Brak takiego rozróżnienia dotyka szczególnie przedsiębiorców będących osobami fizycznymi, którzy występują w obrocie prawnym w dwojakim charakterze: jako osoby prywatne oraz jako przedsiębiorcy. W ocenie Trybunału przedsiębiorcy nie mogą być obciążani wyższą stawką podatku jedynie z powodu posiadania nieruchomości, które nie służą im do prowadzenia działalności gospodarczej.
W uzasadnieniu wyroku Trybunał zwraca szczególną uwagę na przedsiębiorców będących osobami fizycznymi, jednakże część ekspertów z zakresu prawa podatkowego stoi na stanowisku, iż Trybunał nie zawęził swojego wyroku jedynie do jednoosobowych przedsiębiorców i jego zakresem można objąć wszystkich przedsiębiorców, również niebędących osobami fizycznymi np. spółki prawa handlowego. Na mocy wyroku Trybunału Konstytucyjnego podatnicy mają więc prawo złożyć korektę swoich rozliczeń w zakresie podatku od nieruchomości za wszystkie nieprzedawnione okresy podatkowe (okres przedawnienia to 5 lat), tj. począwszy od 2016 roku. W pierwszej kolejności powinni więc skorygować deklarację lub informację na podatek od nieruchomości a następnie wystąpić z wnioskiem o zwrot nadpłaconego podatku. W dokumentach podlegających korekcie, w odniesieniu do gruntów i budynków, należy obliczyć podatek przy zastosowaniu tzw. stawki pozostałej (przewidzianej dla gruntów i budynków niezwiązanych z prowadzeniem działalności gospodarczej), zamiast stawki najwyższej, właściwej dla nieruchomości związanych z działalnością gospodarczą. Natomiast w przypadku budowli, możliwe jest w ogóle wyłączenie ich z podstawy opodatkowania.
