Od 6 czerwca 2023 r. w ramach tzw. pakietu SLIM VAT 3 obowiązują nowe zasady ustalania przez naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu celno-skarbowego dodatkowego zobowiązania podatkowego.
Przypomnijmy, iż w wyniku wprowadzonych zmian sankcja nie jest już ustalana "sztywno" przez organ podatkowy w wysokości 30%, 20% i 15%, tylko w wysokości do 30%, do 20% lub do 15% kwoty zaniżenia zobowiązania podatkowego, kwoty zawyżenia zwrotu różnicy podatku, zwrotu podatku naliczonego lub różnicy podatku do obniżenia podatku należnego za następne okresy rozliczeniowe. Co ważne, organ podatkowy przy ustalaniu ww. dodatkowego zobowiązania podatkowego musi brać pod uwagę m.in. okoliczności powstania nieprawidłowości czy działania podjęte przez podatnika po stwierdzeniu nieprawidłowości w celu usunięcia skutków nieprawidłowości.
Ministerstwo Finansów odniosło się do miarkowania ww. sankcji wyjaśniając, że zmienione regulacje umożliwiają wymierzenie sankcji w wysokości 1%. Przyjęte bowiem rozwiązanie przewiduje wymierzanie sankcji do odpowiednio 30%, 20% i 15%. W zakresie przykładowych wariantów miarkowania sankcji należy zauważyć, że każdorazowe nałożenie sankcji jest związane z pozostawioną organom swobodą, która jest niezbędnym elementem tego rodzaju regulacji. Określenie wysokości sankcji ma charakter uznania administracyjnego. Uznanie to pozostaje ograniczone katalogiem dyrektyw wymiaru dodatkowego zobowiązania podatkowego, którymi ma się kierować organ w celu ustalenia sankcji jaka dotknie w indywidualnej sprawie podatnika, który dopuścił się nieprawidłowości.
Ministerstwo Finansów wskazało, że wymierzenie w konkretnym stanie faktycznym dodatkowego zobowiązania podatkowego uzależnione jest od okoliczności danej sprawy, które to brane łącznie mają zbudować przeświadczenie o uzasadnieniu dla określonej wysokości wartości procentowej. Podkreśliło, iż wskazanie w tym kontekście konkretnych wartości, w jakiej należy wymierzyć sankcję w oderwaniu od konkretnych i złożonych okoliczności stanu faktycznego zasadniczo nie jest możliwe.
Zdaniem Ministerstwa Finansów wystąpienie w danym stanie faktycznym łącznie wielu okoliczności, które należy wiązać z określonymi dyrektywami wymiaru sankcji należy wiązać z oczekiwanym wyższym wymiarem sankcji. Stąd w przypadku dwóch tożsamych nieprawidłowościach wysokość sankcji może się różnić. Powinno to – jak wskazało Ministerstwo Finansów - nastąpić przykładowo w sytuacji, gdy jednej z nieprawidłowości dokonał podatnik, który dotychczas nie miał ustalanej sankcji, a druga nieprawidłowość była skutkiem działania podatnika u którego nieprawidłowości stwierdzono kolejny raz.
