Stawka podatku stosowana przez płatnika przy obliczaniu zaliczki na podatek dochodowy zależy od wysokości dochodu uzyskanego przez pracownika od początku roku kalendarzowego. Za miesiące, w których dochód nie przekroczy kwoty 120.000 zł, zaliczka na podatek wynosi 12% dochodu uzyskanego w danym miesiącu. Natomiast za miesiąc, w którym dochód podatnika uzyskany od początku roku przekroczy kwotę 120.000 zł, stosuje się dwie stawki podatku. Stawkę 12% stosuje się od tej części dochodu, która nie przekroczyła kwoty 120.000 zł i stawkę 32% stosuje się od nadwyżki ponad tę kwotę. Z kolei za następne miesiące stosuje się stawkę 32%.
Zatem gdy dochód pracownika przekroczy 120.000 zł, płatnik z mocy prawa ma obowiązek poboru zaliczki na podatek według stawki 32%. Jednak w pewnych okolicznościach przepisy ustawy o PIT dopuszczają możliwość stosowania przez pracodawcę niższej stawki, pomimo że dochód pracownika uzyskany od początku roku przekroczy próg 120.000 zł. Do poboru zaliczki według stawki 32% nie dojdzie, jeżeli pracownik złoży płatnikowi oświadczenie, w którym wskaże, że zamierza opodatkować dochody łącznie z małżonkiem, którego dochody nie przekraczają 120.000 zł. Wówczas zaliczki wynoszą 12% uzyskanego dochodu.
Wspomniane oświadczenie może być złożone na formularzu PIT-2. Płatnik obowiązany jest je uwzględnić najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym je otrzymał.
Ustawodawca nie przewidział szczególnych terminów dla złożenia omawianego oświadczenia. Zatem może być ono złożone płatnikowi w dowolnym momencie. Także wtedy, gdy dochody podatnika przekroczyły już pierwszy próg podatkowy, a płatnik rozpoczął pobieranie zaliczek na podatek według stawki 32%. Po otrzymaniu takiego oświadczenia płatnik powinien wrócić do stosowania stawki 12%.