Do naszego wydawnictwa wpłynęło pytanie od spółki zajmującej się hurtową sprzedażą materiałów budowlanych i elektrycznych. Spółka zakupiła grunt, który ma służyć prowadzonej przez nią działalności i zapytała w jakiej wartości i w którym momencie powinna wprowadzić go do ewidencji księgowej?
W sytuacji gdy zakupiony grunt przeznaczony jest na potrzeby własne jednostki oraz spełnia pozostałe wymogi określone w artykule 3 ustęp 1 punkt 15 ustawy o rachunkowości, czyli przewidywany okres jego ekonomicznej użyteczności jest dłuższy niż rok, jest on kompletny i zdatny do użytku, to może zostać zakwalifikowany do środków trwałych. Grunt, ze względu na swoją specyfikę, nie wymaga nakładów na przystosowanie go do używania, jest bowiem kompletny i zdatny do użytku już w momencie jego nabycia. Wprowadza się go zatem do ewidencji środków trwałych z chwilą jego nabycia, klasyfikując do grupy 0 grunty. W świetle przepisów prawa, nabycie gruntu wymaga formy aktu notarialnego, a skoro grunt nadaje się do wykorzystania już w momencie zakupu, to za dzień przyjęcia go do używania można przyjąć dzień podpisania aktu notarialnego.
Grunt pozyskany w drodze zakupu, będący środkiem trwałym, wprowadza się do ksiąg rachunkowych w wartości początkowej, stanowiącej cenę nabycia, za który uważa się cenę zakupu powiększoną o koszty bezpośrednio związane z tym zakupem. Do kosztów bezpośrednio związanych z zakupem zalicza się między innymi poniesione opłaty notarialne oraz podatek od czynności cywilnoprawnych pobrany przez notariusza, czy opłatę za wpis do księgi wieczystej. Do wartości początkowej gruntu uznanego za środek trwały zalicza się także koszty obsługi zobowiązań, na przykład koszty kredytu zaciągniętego w celu sfinansowania jego zakupu i związane z nimi różnice kursowe. Przy czym wydatki te zwiększają wartość początkową gruntu jedynie do momentu oddania go do używania. W świetle bowiem artykułu 28 ustęp 8 ustawy o rachunkowości, cena nabycia środka trwałego obejmuje ogół kosztów poniesionych przez jednostkę za okres jego budowy, montażu, przystosowania i ulepszenia, do dnia bilansowego lub przyjęcia do używania.
Grunty, z wyjątkiem gruntów służących wydobyciu kopalin metodą odkrywkową, nie podlegają amortyzacji dla celów bilansowych. Jest to związane z tym, że grunty posiadają nieograniczony czas użytkowania, a ich wartość w miarę upływu czasu rośnie, a nie spada - jak to bywa w odniesieniu do pozostałych środków trwałych.
