Pracownik, który został zwolniony od wykonywania pracy z powodu sprawowania osobistej opieki nad chorym dzieckiem w wieku do ukończenia 14 lat, może ubiegać się o wypłatę zasiłku opiekuńczego. Przysługuje on za każdy dzień opieki wskazany w zwolnieniu lekarskim, nie wyłączając dni wolnych od pracy. Zasiłek ten jest przyznawany w ramach obowiązującego limitu wynoszącego 60 dni w danym roku kalendarzowym.
Warunkiem otrzymania zasiłku opiekuńczego jest brak w czasie sprawowania opieki innego członka rodziny pozostającego we wspólnym gospodarstwie domowym, mogącego zapewnić tę opiekę. Może to być drugi rodzic dziecka bądź inna osoba zobowiązana do opieki na podstawie przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Nie dotyczy to jednak opieki nad chorym dzieckiem w wieku do 2 lat. Taka opieka uprawnia bowiem do zasiłku bez względu na obecność w tym czasie innego członka rodziny mogący tę opiekę zapewnić.
Fakt, że w okresie sprawowania opieki nie ma innego członka rodziny pozostającego we wspólnym gospodarstwie domowym, mogącego zapewnić opiekę dziecku dokumentuje się oświadczeniem składanym na druku Z15A.
Pracownik, który otrzyma zwolnienie lekarskie z tytułu konieczności sprawowania opieki nad chorym dzieckiem, we wniosku Z15A wskazuje okres, za jaki ubiega się o wypłatę zasiłku. W sytuacji, gdy zwolnienie obejmuje dni wolne od pracy, na przykład sobotę i niedzielę, to zasiłek opiekuńczy może być wypłacony za cały okres zwolnienia lekarskiego, czyli nie tylko za dni, w których jest zobowiązany świadczyć pracę, ale także za dni wolne. W takim przypadku nie ma znaczenia, że w sobotę i niedzielę jest drugi rodzic chorego dziecka lub inny domownik mogący zapewnić opiekę. Miałoby to znaczenie, gdyby pracownik – według harmonogramu czasu pracy – był zobowiązany do świadczenia pracy w sobotę lub niedzielę. Wówczas zasiłek opiekuńczy zostałby wypłacony tylko za dni sprawowania opieki, w których nie było domownika mogącego zapewnić opiekę dziecku, a w sobotę lub niedzielę pracownik mógłby podjąć pracę.
To pracownik decyduje, czy złoży wniosek o wypłatę zasiłku opiekuńczego za cały okres zwolnienia, w tym także za dni wolne od pracy. Limit 60 dni opieki w roku kalendarzowym pomniejsza się o dni, za które zasiłek został wypłacony. Jeżeli pracownik złoży wniosek o jego wypłatę tylko za dni opieki przypadającej na dni robocze, to sobota i niedziela nie zmniejszą limitu pozostałego do wykorzystania.