Z dniem 15 września 2023 r. weszła w życie istotna nowelizacja Kodeksu spółek handlowych. Odnosi się ona głównie do transgranicznych przekształceń, łączeń i podziałów spółek, ale modyfikacje dotknęły także krajowych reorganizacji. Jedno z nowych rozwiązań dotyczy możliwości przeprowadzenia podziału spółki przez wyodrębnienie. Polega on na przeniesieniu części majątku spółki dzielonej na istniejącą lub nowo zawiązaną spółkę albo spółki za udziały bądź akcje spółki lub spółek przejmujących bądź nowo zawiązanych, które obejmuje spółka dzielona. Taki podział stanowi alternatywę dla aportu czy sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Projektodawcy nowych przepisów podkreślają, że w odróżnieniu od zwykłego wniesienia aportu w przypadku podziału przez wyodrębnienie będzie dochodzić do transferu w drodze sukcesji uniwersalnej. I tak, na mocy przepisów Kodeksu spółek handlowych spółki przejmujące lub spółki nowo zawiązane powstałe w związku z podziałem wstępują z dniem wyodrębnienia w prawa i obowiązki spółki dzielonej, określone w planie podziału. Zasada ta dotyczy także w szczególności zezwoleń, koncesji oraz ulg, chyba że ustawa lub stosowna decyzja stanowi inaczej.
Odpowiednie zmiany zostały też wprowadzone w przepisach Ordynacji podatkowej. Potwierdzają one, że spółka powstała w wyniku podziału z dniem wyodrębnienia wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki osoby prawnej lub spółki komandytowo-akcyjnej dzielonej pozostające w związku z przydzielonymi im w planie podziału składnikami majątku. Zasada ta ma mieć zastosowanie, o ile majątek przejmowany na skutek podziału i majątek spółki dzielonej stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa.
Omawiany, nowy podział stanowi zatem istotne uproszczenie w stosunku do zwykłego wniesienia aportu. Podział przez wyodrębnienie może zatem wiązać się ze zredukowaniem obowiązków formalnych, których należy dopełnić przy aporcie zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Przy tym z możliwości tej mogą skorzystać jedynie spółki kapitałowe i komandytowo-akcyjne. Tylko te spółki mogą być dzielone na dwie albo więcej spółek kapitałowych lub spółek komandytowo-akcyjnych. Spółka osobowa inna niż spółka komandytowo-akcyjna nie podlega podziałowi.
