Wydatki na nabycie składników majątku spełniających kryteria uznania ich za środki trwałe, ale o przewidywanym okresie używania równym lub krótszym niż rok, można bezpośrednio zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Zdarza się jednak, że okres używania jest dłuższy niż pierwotnie zakładany i przekracza rok. Sposób postępowania w takich przypadkach reguluje art. 22e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i art. 16e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Przepisy te mają zastosowanie do podatników, którzy nabyli lub wytworzyli we własnym zakresie składnik majątku o wartości początkowej przekraczającej 10.000 zł, i ze względu na przewidywany przez nich okres używania równy lub krótszy niż rok nie zaliczyli go do środków trwałych, a faktyczny okres jego używania przekroczył rok.
W takiej sytuacji podatnik ma obowiązek w pierwszym miesiącu następującym po miesiącu, w którym przekroczony został roczny okres używania, zaliczyć składnik majątku do środków trwałych. Jego wartość początkową musi ustalić w cenie nabycia albo koszcie wytworzenia.
Podatnik ma też obowiązek skorygować koszty uzyskania przychodów. Musi tego dokonać w pierwszym miesiącu następującym po miesiącu, w którym upłynął roczny okres faktycznego używania składnika majątku. Ten termin jest jednakowy dla wszystkich podatników, w tym także opłacających zaliczki kwartalne lub zaliczki ustalone w sposób uproszczony. Przy czym kosztów podatkowych nie pomniejsza się o całość wydatków na nabycie lub wytworzenie składnika majątku uprzednio zaliczonych do takich kosztów. Pomniejszenia należy dokonać o różnicę między ceną nabycia lub kosztem wytworzenia a sumą odpisów amortyzacyjnych, przypadającą na okres dotychczasowego jego używania.
Jeżeli różnica ta będzie wyższa od kosztów danego miesiąca, nierozliczona nadwyżka kosztów będzie pomniejszać koszty w następnych miesiącach.
