Do naszego wydawnictwa wpłynęło pytanie od jednostki, która posiada nieruchomość mieszkalną będącą jej środkiem trwałym wykorzystywaną na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. Od 1 stycznia 2023 roku od tej nieruchomości nie dokonuje ona podatkowych odpisów amortyzacyjnych. Pytanie dotyczyło kwestii czy dla celów bilansowych amortyzacja może być kontynuowana?
Od 1 stycznia 2022 r. obowiązują przepisy art. 16c pkt 2a ustawy o CIT oraz art. 22c pkt 2 ustawy o PIT, na mocy których amortyzacji podatkowej nie podlegają budynki mieszkalne, lokale mieszkalne stanowiące odrębną nieruchomość, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej. Należy przy tym przypomnieć, że podatnicy mogli - nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2022 roku - zaliczać do kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne od środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych będących odpowiednio budynkami mieszkalnymi, lokalami mieszkalnymi stanowiącymi odrębną nieruchomość, spółdzielczym własnościowym prawem do lokalu mieszkalnego lub prawem do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, nabytych lub wytworzonych przed dniem 1 stycznia 2022 roku.
Z pisma Ministerstwa Finansów przesłanego do naszego Wydawnictwa w dniu 1 grudnia 2021 r. wynikało, że z tej możliwości skorzystać mogli podatnicy, którzy byli w trakcie amortyzacji oraz tacy, którzy przed 2022 rokiem byli właścicielami wyżej wymienionych nieruchomości lub praw majątkowych i zaczęli je amortyzować w 2022 roku.
Nie uległy natomiast zmianie bilansowe zasady rozliczania wydatków związanych z nabyciem i używaniem nieruchomości mieszkalnych na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej.
Jak wynika z art. 31 ust. 2 ustawy o rachunkowości wartość początkową środków trwałych - z wyjątkiem gruntów niesłużących wydobyciu kopalin metodą odkrywkową - zmniejszają odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe dokonywane w celu uwzględnienia utraty ich wartości, na skutek używania lub upływu czasu. Zatem jedynie grunty niesłużące wydobyciu kopalin metodą odkrywkową nie podlegają amortyzacji bilansowej. Od pozostałych środków trwałych dokonuje się odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych drogą systematycznego, planowego rozłożenia ich wartości początkowej na ustalony okres amortyzacji. Rozpoczęcie amortyzacji następuje nie wcześniej niż po przyjęciu środka trwałego do używania, a jej zakończenie - nie później niż z chwilą zrównania wartości odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych z wartością początkową środka trwałego lub przeznaczenia go do likwidacji, sprzedaży lub stwierdzenia jego niedoboru, z ewentualnym uwzględnieniem przewidywanej przy likwidacji ceny sprzedaży netto pozostałości środka trwałego.
Zatem jednostki amortyzują dla celów bilansowych zarówno nieruchomości mieszkalne nabyte lub wytworzone przed 1 stycznia 2022 roku, jak i później, o ile oczywiście nieruchomości te stanowią lub będą stanowiły środki trwałe.
W związku z podatkowymi zmianami w amortyzacji nieruchomości mieszkalnych w ramach konta służącego do ewidencji kosztów amortyzacji wskazane jest wyodrębnienie kont analitycznych służących do ewidencji amortyzacji stanowiącej koszty uzyskania przychodów i amortyzacji niestanowiącej kosztów uzyskania przychodów.
