Do naszego Wydawnictwa wpłynęło pytanie od jednostki, która posiada w ewidencji pozabilansowej zobowiązania warunkowe. Problem dotyczył tego czy zobowiązania warunkowe należy wykazać w bilansie i rachunku zysków i strat sporządzanym według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości?
Przez zobowiązania warunkowe rozumie się obowiązek wykonania świadczeń, których powstanie jest uzależnione od zaistnienia określonych zdarzeń. Zobowiązania te, w szacunkowo określonej wartości, wykazuje się w ewidencji pozabilansowej, na przykład na koncie 29 - 1 zobowiązania warunkowe.
Zasady ujawniania w sprawozdaniu finansowym zobowiązań warunkowych określono w Krajowym Standardzie Rachunkowości numer 6 "Rezerwy, bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, zobowiązania warunkowe". Z treści tego standardu wynika, iż zobowiązań warunkowych nie wykazuje się w bilansie i rachunku zysków i strat, ale ujawnia się je w ustępie 1 punkt 16 dodatkowych informacji i objaśnień, jeżeli możliwość wypływu środków z tytułu wypełnienia obowiązku nie jest znikoma.
Do każdego rodzaju zobowiązania uznanego za warunkowe jednostka w informacji dodatkowej podaje krótki opis charakteru tego zobowiązania i ujawnia szacunkową kwotę jego skutków finansowych oraz przesłanki świadczące o istnieniu niepewności co do kwoty lub terminu wypływu środków, a także możliwości uzyskania zwrotów (np. informację o możliwości uzyskania całości bądź części zobowiązania od innych jednostek, w tym m.in. od firm ubezpieczeniowych i podwykonawców). Należy dodać, że w ustępie 1 punkt 13 dodatkowych informacji i objaśnień sporządzanych według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości jednostki są zobowiązane ujawnić łączną kwotę zobowiązań zabezpieczonych na majątku jednostki wraz ze wskazaniem charakteru i formy tych zabezpieczeń, przy czym nie jest doprecyzowane, że dotyczy to również zobowiązań warunkowych. Jeżeli zobowiązania warunkowe, które zostały zabezpieczone na majątku jednostki, zostaną ujawnione w ustępie 1 punkt 13 dodatkowych informacji i objaśnień, to nie przedstawia się ich w ustępie 1 punkt 16 tej informacji.
Warto dodać, iż w świetle punktu 3 - 21 krajowego standardu rachunkowości numer 6 istnieje możliwość rezygnacji z ujawniania zobowiązań warunkowych, o ile uproszczenie to nie wywiera istotnie ujemnego wpływu na jasne i rzetelne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego jednostki.
