Do naszego wydawnictwa wpłynęło pytanie od przedsiębiorstwa osoby fizycznej prowadzącego księgi rachunkowe, które zostanie przekształcone w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. W związku z tym księgi rachunkowe tego przedsiębiorcy zostaną zamknięte na dzień poprzedzający przekształcenie oraz na ten dzień zostanie sporządzone sprawozdanie finansowe. Przedsiębiorca pyta czy w związku z przekształceniem wystąpi obowiązek przeprowadzenia inwentaryzacji na dzień poprzedzający dzień przekształcenia?
Procedura przekształcenia uregulowana została przepisami Kodeksu spółek handlowych. W świetle jego zapisów, przedsiębiorca będący osobą fizyczną wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców, tak zwany przedsiębiorca przekształcany, może przekształcić formę prowadzonej działalności w jednoosobową spółkę kapitałową, tak zwaną spółkę przekształconą. Przedsiębiorca przekształcany staje się spółką przekształconą z chwilą wpisu do rejestru, to jest dzień przekształcenia.
Ustawa o rachunkowości wymienia sytuacje, w których jednostka jest zobowiązana do zamknięcia ksiąg rachunkowych. Dokonuje się tego m.in. na dzień poprzedzający zmianę formy prawnej, nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia zaistnienia tego zdarzenia. W przypadku pytającego przedsiębiorcy takiego zamknięcia dokonuje się na dzień poprzedzający dzień przekształcenia, czyli na dzień poprzedzający wpis jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością do rejestru.
Na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych przedsiębiorstwa osoby fizycznej sporządzane jest sprawozdanie finansowe, według ogólnych zasad określonych w ustawie o rachunkowości, przy założeniu kontynuacji działalności. To oznacza, że wyceny aktywów i pasywów dla potrzeb tego sprawozdania dokonuje się zgodnie z zasadami określonymi w artykule 28 ustawy o rachunkowości.
W świetle artykułu 26 ustawy o rachunkowości, jednostki przeprowadzają inwentaryzację na ostatni dzień każdego roku obrotowego. Inwentaryzację przeprowadza się również na dzień zakończenia działalności przez jednostkę oraz na dzień poprzedzający postawienie jej w stan likwidacji lub ogłoszenia upadłości.
Natomiast przekształcenie jednoosobowej działalności w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością jest zmianą formy prawnej, a zmiana formy prawnej jednostki nie stanowi przeszkody do uznania, że działalność będzie kontynuowana.
W związku z powyższym nie wystąpi obowiązek przeprowadzenia inwentaryzacji w przedsiębiorstwie osoby fizycznej na dzień poprzedzający dzień zmiany formy prawnej, chociaż nic nie stoi na przeszkodzie, by jednostka ją przeprowadziła.
