Do naszego wydawnictwa wpłynęło zapytanie od jednostki, który podpisała umowę leasingu operacyjnego i wpłaciła opłatę wstępną. Jednostka ma wątpliwości jak taką opłatę rozliczyć i czy można ją zakwalifikować jednorazowo w koszty?
Z ustawy o rachunkowości nie wynika wprost, w jaki sposób należy rozliczać opłatę wstępną w leasingu operacyjnym. Natomiast w świetle artykułu 39 tej ustawy jednostki dokonują czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów, jeżeli dotyczą one przyszłych okresów sprawozdawczych. Opłata wstępna dotycząca całego okresu leasingu, powinna więc co do zasady być rozliczana w czasie za pośrednictwem konta 64 - 0 czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów.
Szczegółowe zasady ewidencji księgowej leasingu, w tym zasady rozliczania opłat leasingowych, określa Krajowy Standard Rachunkowości numer 5 Leasing, najem i dzierżawa. W świetle tego standardu, opłata wstępna, zwana opłatą inicjalną, to opłata uiszczana przez korzystającego, najemcę lub dzierżawcę na rzecz finansującego, wynajmującego lub wydzierżawiającego w momencie rozpoczęcia leasingu, najmu lub dzierżawy, służąca pokryciu określonej części wartości przedmiotu leasingu, najmu lub dzierżawy. Z treści standardu wynika również, że opłaty z tytułu umowy leasingu operacyjnego, między innymi opłatę wstępną, rozlicza się przez okres leasingu metodą liniową, i obciąża nimi równomiernie, w jednakowej wysokości, koszty poszczególnych miesięcy lub kwartałów objętych okresem leasingu, co może wymagać dokonywania czynnych lub biernych rozliczeń międzyokresowych. Jeżeli jednak inny sposób rozłożenia opłat leasingowych lepiej odzwierciedla rozkład w czasie korzyści czerpanych przez korzystającego z przedmiotu umowy, to może on być także stosowany.
W kontekście pytania jednostki warto dodać, iż ustawa o rachunkowości umożliwia stosowanie uproszczeń w ramach przyjętych zasad (polityki) rachunkowości, jeżeli nie wywiera to istotnie ujemnego wpływu na rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego. Jeśli więc wartość opłaty wstępnej nie jest dla jednostki istotna, to może ją zaliczyć jednorazowo w koszty działalności operacyjnej.