Najnowszy wyrok Trybunału Konstytucyjnego to ważna informacja dla wielu przedsiębiorców w naszym kraju. Spory w zakresie opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości obiektów, które mogą być kwalifikowane jako budowle ciągną się latami. To konsekwencja niejasnych przepisów definiujących budowlę zawartych w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych, która bezpośrednio odsyła do przepisów Prawa budowlanego. Uznanie, że dany obiekt nie jest budowlą, a budynkiem ma wymierne skutki finansowe. W 2023 r. maksymalna stawka podatku od nieruchomości od budynków lub ich części związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz od budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej wynosi około 30 zł od 1 metra kwadratowego powierzchni użytkowej. Natomiast w przypadku budowli stawka podatku wynosi 2 procent jej wartości.
Definicja budowli zawarta w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych była już kilkukrotnie przedmiotem orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego. W ostatnim wyroku z dnia 4 lipca 2023 r., Trybunał orzekł, iż artykuł 1a ustęp 1 punkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych jest niezgodny Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej. Przepis ten stanowi, iż budowla to obiekt budowlany w rozumieniu przepisów Prawa budowlanego niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, a także urządzenie budowlane w rozumieniu przepisów Prawa budowlanego związane z obiektem budowlanym, które zapewnia możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem. To właśnie na brak precyzji przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych od lat wskazują eksperci. Przepisy te dają zbyt duże możliwości dla interpretacji organom podatkowym i sądom administracyjnym.
Trybunał Konstytucyjny badał skargę konstytucyjną spółki akcyjnej dotyczącą kwalifikacji silosu jako budowli na gruncie prawa podatkowego. W ocenie skarżącej spółki będące jej własnością silosy posiadają wszystkie ustawowe cechy budynku, co powinno skutkować ustaleniem ich podstawy opodatkowania w oparciu o powierzchnię użytkową, a nie uznaniem ich za budowle i ustaleniem zawyżonej podstawy opodatkowania. Według skarżącej, prezentowana przez sądy administracyjne linia orzecznicza, zgodnie z którą silos posiadający wszystkie ustawowe cechy budynku podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości jako budynek jedynie, jeżeli dodatkowo nie wykracza poza określone ustawowo elementy budynku, stanowi przejaw wykładni prawotwórczej, rozszerzającej ustawową definicję budowli oraz zawężającej definicję budynku poprzez wprowadzenie dodatkowej funkcjonalnej przesłanki uznania danego obiektu za budowlę. Skarżąca wskazała, że brak precyzji i niejasność kwestionowanych przepisów spowodowały stworzenie organom podatkowym oraz sądom administracyjnym zbyt szerokich ram ich stosowania. Zakwestionowany przepis ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, zgodnie z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego, straci moc obowiązującą po upływie 18 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw. Oznacza to, iż ustawodawca w ciągu tych 18 miesięcy powinien dokonać zmian w ustawie podatkowej. Na chwilę obecną przedsiębiorcy nie mogą dochodzić zwrotu zapłaconego podatku w przypadku tak wątpliwych obiektów jak silosy, wiaty czy elektrownie wiatrowe. Jednakże organy podatkowe i sądy administracyjne wydając swoje decyzje i orzeczenie nie powinny opierać się ściśle na definicji budowli zawartej w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych, gdyż ma ona walor niekonstytucyjności.
