W myśl art. 3 ust. 1 pkt 9 ustawy o rachunkowości, rokiem obrotowym jest rok kalendarzowy lub inny okres trwający 12 kolejnych pełnych miesięcy kalendarzowych, stosowany również do celów podatkowych. Rok obrotowy lub jego zmiany określa statut lub umowa, na podstawie której utworzono jednostkę. Jeżeli jednostka rozpoczęła działalność w drugiej połowie przyjętego roku obrotowego, to można księgi rachunkowe i sprawozdanie finansowe za ten okres połączyć z księgami rachunkowymi i sprawozdaniem finansowym za rok następny. W przypadku zmiany roku obrotowego pierwszy po zmianie rok obrotowy powinien być dłuższy niż 12 kolejnych miesięcy.
Można zatem stwierdzić, iż rok obrotowy powinien być zgodny z rokiem podatkowym, a to oznacza, że przy określaniu roku obrotowego należy uwzględnić przepisy ustaw podatkowych. Spółka osobowa (z wyjątkiem spółki komandytowo-akcyjnej) nie jest jednak podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych ani od osób fizycznych. Podatnikami tych podatków są poszczególni jej wspólnicy będący osobami fizycznymi lub osobami prawnymi. Spółka osobowa (jako całość) w ogóle nie określa zatem roku podatkowego - ustalają go natomiast jej wspólnicy.
W związku z licznymi pytaniami Czytelników zwróciliśmy się z prośbą do Ministerstwa Finansów o wyjaśnienie czy spółka osobowa powstała w drugiej połowie roku kalendarzowego może księgi rachunkowe i sprawozdanie finansowe za ten okres połączyć z księgami rachunkowymi i sprawozdaniem finansowym za rok następny oraz czy rok obrotowy spółki komandytowej (niezależnie od tego, czy jej wspólnikami są osoby prawne, czy osoby fizyczne, czy też jest to "skład mieszany") musi być zawsze zgodny z rokiem kalendarzowym, czy może to być inny okres trwający 12 kolejnych pełnych miesięcy kalendarzowych? Ministerstwo Finansów w piśmie z 9 października 2019 r., będącym odpowiedzią na pytania naszego Wydawnictwa, wyjaśniło m.in.: "(...) Ani ustawa (...) Ordynacja podatkowa, ani ustawa (...) o podatku dochodowym od osób fizycznych nie posługują się pojęciem »roku obrotowego«, natomiast używają pojęcia »rok podatkowy«.
Stosownie do art. 11 Ordynacji podatkowej, rokiem podatkowym jest rok kalendarzowy, chyba że ustawa podatkowa stanowi inaczej. W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych brak jest innych regulacji co do pojęcia roku podatkowego, tak więc rokiem podatkowym przy opodatkowaniu osób fizycznych jest zawsze rok kalendarzowy. W związku z tym, że spółki osobowe nie mają statusu podatnika podatku dochodowego, wybrany przez nie rok obrotowy (zgodnie z przepisami o rachunkowości) nie jest ich rokiem podatkowym.
Przyjęty przez spółkę komandytową na potrzeby prowadzenia ksiąg rachunkowych i sprawozdawczości finansowej rok obrotowy jest zatem podatkowo obojętny. W przypadku, gdy spółka komandytowa ma inny rok obrotowy niż rok kalendarzowy, dla wspólnika będącego osobą fizyczną rokiem podatkowym nadal pozostaje rok kalendarzowy. Oznacza to, że w celu dokonania rozliczenia podatkowego podatnik musi przyjąć dane z ksiąg rachunkowych takiej spółki, przypadające na okres zawierający się w jego roku podatkowym.
Podkreślić należy, że w przypadku spółki komandytowej jej roczny wynik finansowy (zysk/strata) nie wywołują skutków podatkowych. Wynika to z przyjętych zasad opodatkowania podatkiem dochodowym przychodów z udziałów w spółce niebędącej osobą prawną, zgodnie z którymi opodatkowaniu podlegają - określone zgodnie z art. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychody i koszty uzyskania przychodów u każdego ze wspólników spółki określane proporcjonalnie do jego udziału w tej spółce. W konsekwencji, gdy spółka komandytowa powstała w drugiej połowie roku kalendarzowego może księgi rachunkowe i sprawozdanie finansowe za ten okres połączyć z księgami rachunkowymi i sprawozdaniem finansowym za rok następny. Jednak w takim przypadku, wspólnik spółki będący osobą fizyczną (której rokiem podatkowym zawsze jest rok kalendarzowy) dla celów rozliczenia podatku dochodowego dane z tych ksiąg będzie uwzględniał w dwóch kolejnych latach podatkowych".
